Her yıl 4 Nisan Dünya Sokak Hayvanları Günü olarak kabul ediliyor. 4 Ekim Dünya Hayvanları Koruma Günü kadar popüler olmasa da, sokak hayvanları özelinde sorunların gündeme taşınabilmesi açısından 4 Nisan’ın da önemi büyük.
Bu yıl 4 Nisan yaklaşırken, ülkece sokakta hayvan olmalı mı, olmamalı mı konusunu tartışmaya devam ediyoruz.
Öncelikle, sokak hayvanı nedir, bunu bir netleştirelim.
***
Sokak hayvanı, sahipsiz evcil hayvanlar için kullanılan genel bir tabir. Bu tabir; sokakta maymun, inek gibi hayvanların olabildiği istisnai ülkeler hariç, genellikle kedi ve köpekleri kapsıyor.
Binlerce yıl önce evcilleştirilerek insanlarla bir arada yaşamaya alıştırılmış olan kedi ve köpekler, dünyanın en popüler iki evcil hayvanı. Dolayısıyla, vahşi doğada değil de bizlerle birlikte yaşamlarını sürdürmeleri şaşırtıcı bir durum değil.
Şaşırtıcı olan, bizim onlarla ahenk içinde yaşamayı öğrenememiş olmamız.
Popülasyonun kontrol altına alınamadığı, yasaların, denetim mekanizmasının ve toplumsal farkındalığın yetersiz seviyede olduğu bizim gibi ülkelerde maalesef “sokak hayvanları” bir sorun olarak görülüyor.
***
Türkiye’de sokak hayvanı sayısındaki kontrolsüz artış acil çözüm bekleyen konuların başında geliyor.
Bazı Avrupa kentlerini bir kenara koyarsak, dünyanın birçok ülkesinde sokakta hayvanlar yaşıyor. Dünya genelinde 600 milyonu aşkın sokak hayvanı olduğu tahmin ediliyor.
Ülkemizde popülasyona yönelik veriler maalesef son derece yetersiz. Kimileri 3, kimileri 10, kimileri ise 20 milyon civarında sokak hayvanı bulunduğunu iddia ediyor. Kayıtlı sokak köpeği sayısının ise 1 milyon civarında olduğu düşünülüyor.
Popülasyon artışının durdurulmasının formülü belli:
Türkiye çapında hem resmi hem de özel kurumların işbirliği ile uzun süreli, eş zamanlı kısırlaştırma seferberliğinin başlatılması; buna ek olarak üretimin frenlenmesi, hayvan satışının denetlenmesi, sokağa terklerin önüne geçilmesi.
Ama gereken adımlar atılmadığı için genel tablo her geçen gün kötüye gidiyor.
Başka ülkelerde denenmiş ve başarılı sonuç vermiş olan formülü hayata geçirmek yerine biz ne yapıyoruz?
Göstermelik kısırlaştırma yapıyoruz. Hayvanları sokaktan toplayıp ormanlara atıyoruz ya da son derece kötü koşullardaki barınaklara kapatıp kapasite dolunca yok ediyoruz. Satışa ve üretime izin veriyoruz. Tüm canları kayıt altına alamıyoruz. Sokağa terkleri engelleyemiyoruz. Hak ihlallerinin önüne geçemiyoruz. Kurumların görevlerini yerine getirmelerini sağlayamıyoruz. Doğru dürüst denetim yapamıyoruz.
Kısacası; sokak hayvanlarını umursamıyoruz!
***
Hal böyleyken; 4 Nisan’ı kutlayamıyoruz…
Dileğimiz; yetkililerin bir gün sesimizi duyması ve sokak hayvanlarının sorunlarına gerçekten çözüm olacak çalışmaları hayata geçirmesi…
***
Sosyal Medyadan İnciler: #ElazığDavası üst mahkemeye gidiyor
Hayvan hakları konusunda sosyal medyanın yakından takip ettiği Elazığ Davası geçtiğimiz günlerde sonuçlandı. Elazığ Belediyesi Hayvan Bakımevi’nde 4 ay içinde 1062 hayvanın ölmesi üzerine açılan davada, 4 kamu görevlisine "iyi hal indirimi" uygulanarak, "görevi kötüye kullanma" suçunun alt sınırından 6’şar ay hapis cezası verildi. Mahkeme, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi.
Kamu görevlilerinin katliamdaki sorumluluklarının kanıtlanarak ceza almaları emsal teşkil ederken, cezanın alt sınırdan verilmesi hayvanseverleri hayal kırıklığına uğrattı. Hayvan hakları savunucuları cezanın kendilerini tatmin etmediğini belirterek üst mahkemeye başvurup itiraz edeceklerini söyledi.
Türkiye’de ilk kez bir belediye barınağına dava açılması, ilgili savcılığın “adeta soykırım yapılmış” ifadesi ve son olarak kamu görevlilerinin ceza alması Elazığ Davası’nı kötü koşullardaki tüm barınaklar açısından örnek hale getirdi. Davadan çıkan sonucu değerlendiren Türkiye Barolar Birliği Yürütme Kurulu Üyesi ve Konya Barosu Hayvan Hakları Komisyonu Başkanı Ayşegül Başkoçak Çiftçi, "Bu bir emsal karardır. Tüm Türkiye'deki barınakları etkileyecektir. Alt sınırdan karar verilmesini kabul etmiyoruz. Ancak üst merciler, hukuk arayışımız devam ettiği için bunu değiştirecektir" dedi.
Barınak meleği olarak anılan ve Elazığ’da yaşanan katliamı tüm Türkiye’ye duyuran isim olan veteriner hekim Türkan Ceylan ise şunları söyledi: "Elazığ Belediyesi barınağında hukuken hayvanların katledildiği kesinleşti. Alınan ceza bizi tatmin etmedi, bir üst mahkemeye başvuracağız ama bu kararın en azından katliamın boyutlarını hukuki olarak kanıtlanmasından dolayı çok mutluyuz. 4 veteriner hekim, görevini kötüye kullanmaktan ceza aldı. Hayvan katliamı ve suistimale devam ederlerse meslekten mene kadar gideceğiz. Bunun da burada herkesin önünde sözünü veriyorum."
Sosyal medyada da #ElazığDavası etiketi altında birçok hayvansever bir yandan davanın zaferle sonuçlanmasından duydukları memnuniyeti ifade ederken diğer yandan da cezaların alt sınırdan verilmesini eleştirdi.
Elazığ Barınağı’nda neler olmuştu?
Elazığ Belediyesi’ne ait Hayvan Bakımevi ve Rehabilitasyon Merkezi’nde, hayvanlara kötü muamele yapılması üzerine hayvan hakları savunucularının şikayetinin ardından soruşturma başlatılmıştı. 4 kamu görevlisi hakkında "görevi kötüye kullanmak" suçundan geçen yıl Elazığ 2'nci Asliye Ceza Mahkemesi’nde dava açılmıştı. Dava kapsamında hazırlanan bilirkişi raporunda, hayvan bakımevinde Ekim 2020’de 206 köpek, 88 kedi; Aralık 2020’de 103 köpek, 80 kedi; Ocak 2021'de 230 köpek, 85 kedi; Şubat 2021’de ise 192 köpek, 78 kedinin öldüğü aktarılmıştı. 4 ayda toplam 1062 hayvanın öldüğünü gösteren tutanaklarda, hayvanların ölüm sebepleri ise belirtilmemişti.
***
Haftanın Karesi
Vahşi yaşam belgeselcilerinin belki de en sık karşılaştıkları durumlardan biri doğaya yerleştirdikleri çekim ekipmanlarına hayvanların gösterdiği ilgidir. Fotoğrafçı Dalia Kvedaraite’in tele objektifi de sevimli bir sincap için sıcak bir mola yeri haline gelmiş.
***
Kimi Takip Etsek?
Kedi videoları ve fotoğrafları sosyal medyada daima en çok etkileşimi alan paylaşımlar oluyor. Siz de kedilere doyamıyorsanız Instagram’daki “cats.and.kits” hesabında aradığınız her şey var. 226 bin takipçisi olan hesap her gün komik ve sevimli kedi paylaşımlarıyla yüzünüzü güldürecek.
