Birçok kişi çalışırken emeklilik hayali de kuruyor. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevzuatındaki değişiklikler, bu hayalin zamanlamasını ciddi biçimde etkiliyor. Bugün işe başlayan biri için emeklilik yaşı artık 65'e kadar uzanabiliyor. Sosyal Sigortalar Uzmanı İsa Karakaş, son köşe yazısında "Emeklilikte ezberler değişti ama kimse farkında değil" diyerek bu konuda önemli uyarılarda bulundu.
PLANSIZ HAREKET EDENLER EMEKLİLİKTE KAYBEDİYOR
SGK Başmüfettişi olarak uzun yıllar görev yapan Karakaş, emeklilik planlamasında yapılan hataların, ileride büyük mağduriyetlere yol açtığını vurguladı. “EYT düzenlemesiyle milyonlarca kişi yalnızca bir gün geç sigortalı olduğu için 17 yıla kadar daha geç emekli oldu” diyen Karakaş, erken planlamanın hayatın en büyük sigortası olduğunu belirtti.
Anne babalara da seslenen uzman, “Çocuklarınıza bırakacağınız en büyük miras, sağlam bir emeklilik planıdır. Bu konuda bilgi kirliliğine kapılmadan, doğrudan SGK’nın resmi açıklamalarına güvenin” dedi.
EMEKLİLİKTE DÖRT TEMEL KURAL
Karakaş’a göre emeklilik sisteminde belirleyici dört temel unsur bulunuyor:
-Yaş sınırı: En kritik faktör.
-Prim gün sayısı: Ne kadar çok prim, o kadar avantaj.
-Sigortalılık süresi: Sisteme ne kadar erken girerseniz o kadar kârlısınız.
YÜKSEK KAZANÇ, YÜKSEK MAAŞ ANLAMINA GELİR
Erken emeklilikte en belirleyici unsurun ilk işe giriş tarihi olduğunu vurgulayan Karakaş, “1984 yılında sadece bir gün SSK primi ödeyen bir kadın, yaş şartı olmadan 5.000 günle emekli olabilir” örneğini verdi.
YENİ DÖNEMDE 65 YAŞ EMEKLİLİĞİ GELİYOR
Karakaş, özellikle genç çalışanlar için emeklilik yaşının artık kademeli olarak 65’e yükseldiğini belirtti. 30 Nisan 2008 öncesinde sigorta girişi olanların mevcut hakları korunurken, sonrasında işe başlayanlar için sistem tamamen değişti. Örneğin, 2015 yılında sigortalı olan bir çalışan, prim gün sayısını 2035 yılına kadar tamamlarsa 58 yaşında; ancak 2048’de tamamlarsa 65 yaşında emekli olabilecek. Aynı şekilde, 2024 yılında kendi işini kuran bir esnafın da 65 yaşından önce emekli olması artık mümkün değil.
EMEKLİ MAAŞIYLA ÇALIŞAM DÖNEMİ DE SONA ERİYOR
Yeni düzenlemeye göre, emeklilik sonrasında tekrar iş hayatına dönenlerin emekli maaşları kesilecek. Yani hem emekli maaşı hem de maaşlı çalışma dönemi artık bitiyor. Ayrıca, “Son 7 yıl SSK’ya geç, erken emekli olursun” gibi bilinen avantajlı formüller de yeni sistemde geçerliliğini yitiriyor.
Artık emeklilik yaşını, prim gününü ya da kazanç miktarını kulaktan dolma bilgilerle hesaplamak büyük risk taşıyor. Uzmanların önerisi açık: "Emeklilik planınızı mutlaka SGK verilerine ve resmi mevzuata göre yapın." Çünkü sistem değişti — ve bu değişimi fark etmeyenler, emeklilik hayalini yıllarca erteleyebilir.
