İngilizce kelimeleri bir ABD’li gibi telaffuz etme gayretimiz malum. Radyo, TV, gazete vs. adlarını İngilizce koymak yetmiyor. Yazılış ve telaffuz da birebir aynı olmalı.
Zaten Türkçe ’ye girmiş olan “grup” kelimesini böyle yazmak yeterli gelmiyor. İlla “group” yazacaksın ki havalı olsun. Power’ı “pavır” diye okumayacaksın. “Poaaavıaaarr” diyeceksin ki lisana hâkim olduğun anlaşılsın ve kınanmayasın.
Spor spikerlerimiz de yabancı oyuncuların adlarını layıkıyla söyleyebilmek için kendilerini paralıyor. Hatırlıyorum bir dönem Fenerbahçe’de oynayan Kuyt’un adının söylenişi uzayıp giden bir münakaşa konusu olmuştu. Oyuncunun adını bir Hollandalı gibi söyleyebilme tasasıyla “Kööyttt” diye telaffuz eden TRT spikeri, bu maksadını yerine getiremediği gibi kendini gülünç duruma düşürmüştü.
Mesele yabancı dil olunca gösterilen bu özeni maalesef ana dilimize çok görüyoruz. “Valencia ile 1-1 berabere kalan Barcelona, galibiyet hasretini 4 maça çıkardı” diyor spiker… Muhabir yazmış, redaktör düzenlemiş, spiker de okuyor. Dolayısıyla en az 3 profesyonelin elinden geçiyor ama birisi bile “bu cümlede bir tuhaflık var” demiyor.
Arkadaş Barcelonalılar topyekûn ruh hastası mı, bile isteye galibiyet hasretini 4 maça çıkarıyorlar. Takımın peş peşe 4 maçı kazanamamış olması böyle mi ifade edilir? Bu başarısızlık iradi midir ki “çıkardı” diyorsun?
Berabere biten maçlardan sonra hala “puanların paylaşılması” var bir de… Ortada alınması muhtemel 3 puan varken tarafların birer puanla yetinmesi nasıl “puanları paylaşmak” oluyor?
Söylene söylene artık doğruluğundan şüphe duyulmaz hale gelen “kayıp zaman” garabetine ne diyelim? Hakemin maçın sonuna ilave ettiği süreye ısrarla “kayıp zaman ilavesi” deniliyor.
Yalnızca dilin kullanımında değil, kavramları doğru algılamada da sıkıntı var. Futbol, 45’er dakikadan iki devre oynanan bir oyun. Süresi de belli istisnası da… Hakem kural kitabında belirtilen kıstaslar doğrultusunda, bu süreyi uzatabiliyor. Buna “kayıp zaman ilave etmek” mi denir Allah aşkına? Hiç bilmiyorsan İngilizcesinden çevir “ilave süre” de.
Belirli bir süreye ilave yapılmasının kayıp zaman diye adlandırılmasını dert etmeye zaman kaybı derseniz, işte bu doğru olur belki…
