Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizini yüzde 43'ten yüzde 40,50'ye çekerek 250 baz puanlık bir indirime gitmesi, ekonomi çevrelerinde temkinli bir iyimserlikle karşılanırken, bu kararın reel sektöre ve vatandaşın cebine ne zaman yansıyacağı tartışmaları da beraberinde getirdi. Konuyla ilgili en net ve en sert çıkışlardan biri, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken'den geldi. Palandöken, Merkez Bankası'nın attığı bu olumlu adımın tek başına yeterli olmadığını, piyasaların gerçekten rahatlaması ve enflasyonla mücadelenin başarıya ulaşması için bankaların da bir an önce elini taşın altına koyması gerektiğini vurguladı. TESK Başkanı, bankaların kredi faizlerini, kredi kartı faizlerini ve fahiş masraflarını düşürmemesi halinde, Merkez Bankası'nın kararının kağıt üzerinde kalacağı uyarısında bulundu.
'Esnafın beklentisi, kredilerdeki faizlerin gerilemesi'
Merkez Bankası'nın faiz indirimi kararını "piyasaları biraz rahatlatacak olumlu bir karar" olarak nitelendiren Bendevi Palandöken, bu kararın çarşıya, pazara ve esnafın tezgâhına yansımasının önemine dikkat çekti. "Esnaf kredilerindeki faizlerin de bir miktar gerilemesi esnafın beklentisidir," diyen Palandöken, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yüksek faiz yükü altında ezildiğini ve yeni yatırım yapmakta zorlandığını belirtti. Palandöken, esnafın, Merkez Bankası'nın attığı bu adımın gerçekten faizleri düşürebilecek ve piyasaları rahatlatabilecek nitelikte olmasını beklediğini, ancak bunun için bankaların da aynı kararlılığı göstermesi gerektiğini ifade etti. TESK Başkanı, "Bir an evvel bankaların da Merkez Bankası’nın bu kararlılığına uyarak faizleri düşürmesi gerekir ki piyasada bir canlılık oluşsun, enflasyonda düşüş beklentileri gerçeğe dönüşsün," sözleriyle bankacılık sektörüne net bir çağrı yaptı.
'İndirim, sanayiciye, esnafa ve vatandaşa yansıtılmalı'
Palandöken, faiz indiriminin sadece ticari kredilerle sınırlı kalmaması gerektiğini, bu olumlu havanın toplumun tüm kesimlerine yayılması gerektiğini savundu. Politika faizindeki 250 baz puanlık indirimin mutlaka halka, esnafa, sanayiciye ve tüccara yansıtılması gerektiğini vurgulayan Palandöken, "Ancak çarşıda, pazarda ve sanayide esnafın kullanmış olduğu kredilerin faiz miktarı hâlâ sabit durumda," diyerek bankaların bu konudaki isteksizliğini eleştirdi.
TESK Başkanı'nın en çok üzerinde durduğu konulardan biri de, milyonlarca vatandaşın kullandığı kredi kartı faizleri oldu. Palandöken, "Bankaların bu faiz düşüşünü aynı şekilde sanayiciye, esnafa ve hatta vatandaşa, kullandığı kredi kartlarındaki faizler de dahil olmak üzere, yansıtması lazım. Aksi takdirde, Merkez Bankası'nın yapmış olduğu para politikalarının vatandaşa ve esnafa yansıması zaman alır," dedi. Yüksek kredi kartı faiz oranları nedeniyle borç sarmalına giren ve temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan milyonlarca vatandaşın rahat bir nefes alabilmesi için, bankaların temettü ve kredi kartı faiz oranlarında da indirime gitmesinin elzem olduğunu belirtti. Palandöken, bu yapılmadığı sürece, enflasyonla mücadelenin ve ekonomik canlanmanın tek taraflı kalacağını ve beklenen etkiyi yaratmayacağını savundu.
Beklenti, fiyatların gerilemesi
Sonuç olarak, esnaf ve sanatkar camiasının beklentisi, Merkez Bankası'nın başlattığı bu faiz indirim döngüsünün, bir an önce somut adımlarla reel sektöre ve vatandaşın günlük hayatına yansıması yönünde. Bendevi Palandöken, konuşmasını şu sözlerle tamamladı: "Bugünden itibaren vatandaşın da esnafın da beklentisi hem enflasyonun düşmesi hem de çarşıda pazarda vatandaşın aldığı emtiaların fiyatlarının gerilemesi yönünde tedbirlerin alınmasıdır." Bu açıklama, para politikasındaki teknik kararların, sokaktaki vatandaş ve dükkanındaki esnaf için ancak fiyat etiketlerine yansıdığında bir anlam ifade ettiğini ve bankacılık sektörünün bu tarihi sorumluluktan kaçamayacağını net bir şekilde ortaya koyuyor. Gözler şimdi, bankaların önümüzdeki günlerde kredi ve mevduat faiz oranlarında nasıl bir adım atacağında olacak.
