Türkiye ekonomisinin geleceğine dair en önemli öncü göstergelerden biri olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)'nın Piyasa Katılımcıları Anketi, Haziran ayı sonuçlarıyla birlikte kamuoyuna duyuruldu. Reel sektör ve finansal sektörden toplam 69 profesyonelin katılımıyla gerçekleştirilen anket, piyasanın geleceğe dair beklentilerinde olumlu bir yönde evrilme yaşandığını gösterdi. Bu durum, hükümetin uyguladığı sıkı para ve maliye politikalarının piyasalar nezdinde karşılık bulmaya başladığı şeklinde yorumlandı.
Anketin en dikkat çekici bulguları, enflasyon beklentilerindeki düşüş oldu. Katılımcıların 2025 yılı sonu için tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi, bir önceki anket dönemindeki %30,35 seviyesinden, bu anket döneminde %29,86'ya geriledi. Bu, piyasanın yıl sonu hedeflerine olan inancının arttığını gösteriyor.
Daha da önemlisi, 12 ay sonrası TÜFE beklentisi, bir önceki ay %25,06 iken, bu ay %24,56'ya indi. Bu, profesyonellerin önümüzdeki bir yıllık süreçte enflasyonun düşüş trendine gireceğine dair beklentilerinin güçlendiğini ortaya koyuyor. Anketin uzun vadeli projeksiyonu olan 24 ay sonrası TÜFE beklentisi ise %17,77'den %17,35'e gerileyerek, enflasyonla mücadelenin orta vadede de sonuç vereceğine dair olumlu bir sinyal verdi. Bu rakamlar, ekonomi yönetiminin enflasyonu tek haneli rakamlara düşürme hedefi doğrultusunda atılan adımların, piyasa profesyonelleri tarafından olumlu karşılandığını gösteriyor.
Vatandaşın cüzdanından bakış: Hanehalkı ne diyor?
TCMB'nin sadece profesyonellerin değil, aynı zamanda vatandaşın ve üreticinin nabzını tuttuğu "Sektörel Enflasyon Beklentisi" anketi de Haziran ayında olumlu bir tablo çizdi. Bu anketin en çarpıcı sonucu, hanehalkının, yani doğrudan vatandaşın enflasyon beklentisinde yaşanan sert düşüş oldu. 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentisi, hanehalkı için bir önceki aya göre tam 6,9 puan azalarak %53,0 seviyesine geriledi. Bu, son dönemdeki en keskin düşüşlerden biri olarak kayıtlara geçti.
Bu gerileme, vatandaşların da fiyat artış hızının yavaşlayacağına dair umutlarının arttığını gösteriyor. Ancak, beklentinin hala %53 gibi oldukça yüksek bir seviyede olması, "hissedilen enflasyon" ile resmi rakamlar arasındaki makasın korunduğunu ve vatandaşın alım gücündeki erimenin etkilerinin sürdüğünü de ortaya koyuyor. Ankete göre, gelecek 12 aylık dönemde enflasyonun düşeceğini bekleyen hanehalkı oranı ise bir önceki aya göre 2,9 puan artarak %30,7 seviyesine ulaştı. Bu veri, karamsarlığın yerini yavaş yavaş umuda bıraktığının önemli bir göstergesi.
Anketin bir diğer önemli bacağı olan reel sektörün, yani üreticilerin enflasyon beklentisi de geriledi. Reel sektör için 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentisi, 1,2 puan azalarak %39,8 seviyesine indi. Üreticilerin beklentilerindeki bu düşüş, maliyet enflasyonu ve gelecekteki fiyatlama davranışları açısından olumlu bir sinyal olarak değerlendiriliyor.
Dolar ve faizde beklentiler ne yönde?
TCMB'nin Piyasa Katılımcıları Anketi, sadece enflasyon beklentilerini değil, aynı zamanda dolar kuru ve faiz politikalarına dair öngörüleri de ortaya koyuyor. Bu veriler, ekonominin genel gidişatına dair önemli ipuçları sunuyor.
-
Dolar Kuru Beklentisi: Katılımcıların 2025 yılı sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi, bir önceki anket döneminde 43,70 TL iken, bu anket döneminde hafif bir düşüşle 43,57 TL oldu. Ancak 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki ay 46,62 TL iken, bu anket döneminde 47,04 TL olarak gerçekleşti. Bu, piyasanın yıl sonuna kadar kurda bir miktar istikrar beklediğini, ancak önümüzdeki bir yıllık süreçte kademeli bir artış öngördüğünü gösteriyor.
-
Faiz Beklentileri: Anket, TCMB'nin para politikasına dair beklentileri de netleştirdi. Katılımcıların, önümüzdeki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı için TCMB politika faiz oranı beklentisi %46,00 olarak gerçekleşti. Bu, piyasanın büyük bir çoğunluğunun faizlerde bir değişiklik beklediğini, "bekle ve gör" stratejisinin devam edeceğini öngördüğünü gösteriyor. Ancak uzun vadeli beklentiler, faiz indirimlerinin de masada olduğunu ortaya koyuyor. 12 ay sonrası için politika faizi beklentisi %29,31'e, 24 ay sonrası için ise %20,13'e geriliyor. Bu, enflasyondaki düşüşe paralel olarak, önümüzdeki yıldan itibaren kademeli bir faiz indirim sürecinin başlayabileceği beklentisini güçlendiriyor.
Ankete göre, katılımcıların Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2025 yılı ve 2026 yılı büyüme beklentileri ise bir önceki anket döneminde olduğu gibi sırasıyla %2,9 ve %3,7 olarak gerçekleşti. Bu da, enflasyonla mücadele sürecinde ekonomik büyümenin bir miktar yavaşlayacağının piyasa tarafından kabul edildiğini gösteriyor.
Milyonların gözü 3 temmuz'da: Zam oranları nasıl etkilenecek?
TCMB anketlerinden çıkan bu olumlu beklentiler, milyonlarca memur ve emeklinin Temmuz ayında alacağı maaş zammı için de önemli bir gösterge niteliği taşıyor. Zam oranlarının belirlenmesinde kilit rol oynayan 6 aylık enflasyon farkı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'in açıklayacağı Haziran ayı enflasyon verisiyle kesinleşecek.
Piyasa Katılımcıları Anketine göre, Haziran ayı TÜFE artışı beklentisi, geçen ayki %1,77 seviyesinden bu ay %1,61'e geriledi. Eğer bu beklenti gerçekleşirse, yılın ilk altı ayında oluşacak toplam enflasyon farkı da büyük ölçüde şekillenmiş olacak. Bu fark, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin doğrudan zam oranını belirlerken, memur ve memur emeklileri için ise toplu sözleşme zammına ek olarak enflasyon farkı olarak maaşlara yansıyacak.
Tüm Türkiye'nin nefesini tutarak beklediği o kritik tarih ise 3 Temmuz 2025 Perşembe. TÜİK, Haziran ayı enflasyon oranlarını bu tarihte, saat 10:00'da kamuoyu ile paylaşacak. Bu verinin açıklanmasıyla birlikte, milyonlarca çalışanın ve emeklinin alacağı zam oranı da netleşecek. Merkez Bankası anketlerindeki beklentilerin gerilemesi, enflasyonla mücadelede doğru yolda olunduğuna dair bir umut ışığı yakarken, asıl sınav, bu beklentilerin resmi rakamlara ve vatandaşın cebine ne ölçüde yansıyacağı olacak.
