MÖ 4. yüzyılın sonunda kurulan Smyrna Antik Kenti’nin agorası, günümüzde İzmir’in tarihi dokusunun en önemli parçalarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Sadece arkeoloji meraklıları için değil, İzmir’de yaşayan ya da şehri ziyaret eden herkes için göz ardı edilemeyecek bir miras.
Smyrna Agorası, antik dönemlerde şehrin ticaret, politika ve sosyal hayatının merkeziydi. Bugünse bu antik pazar alanı, modern İzmir’in gürültüsünün ortasında adeta bir huzur adası gibi duruyor. İnanması zor ama, şimdi yürüdüğümüz kaldırımların altı, yüzyıllar önce günlük hayatın döndüğü bir merkezdi. Büyük İskender’in ordularının İzmir’e gelişi, sadece şehri değil, tüm Ege kıyılarını değiştirdi. Bu büyük liderin ardından kurulan Smyrna, zamanla Roma İmparatorluğu'nun da gözdesi haline geldi. Agorası ise şehrin kalbi oldu. Düşünsenize, Roma İmparatorluğu'nun ihtişamını yansıtan bu agoranın taşları arasında, imparatorların kararları, halkın haykırışları, tüccarların pazarlıkları yankılanmıştı
Smyrna Agorası’nı gerçekten eşsiz kılan, sadece genişliği ya da Roma döneminin izleri değil. Agorada yer alan sivil bazilika, dünyanın en zengin Yunanca yazılı grafiti koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor. Bu grafitiler, antik dünyanın günlük yaşantısına dair nadir ipuçları sunuyor. Sokak sanatının binlerce yıl önce bile ne kadar güçlü bir ifade aracı olduğunu gösteren bu yazılar, sıradan insanların düşüncelerini, duygularını ve hatta şikayetlerini yansıtan birer mesaj niteliğinde.
Modern İzmir’in kalbine bu kadar yakın bir yerde yer alması. Dünyadaki pek çok antik şehir, yerleşim merkezlerinden uzakta ya da ulaşılması zor alanlarda bulunur. Ancak Smyrna Agorası, İzmir’in göbeğinde, Konak Meydanı’na sadece birkaç dakika mesafede. Bugün İzmir’in merkezinde alışveriş yaparken, kafelerde otururken ya da Konak Meydanı’nda zaman geçirirken, sadece birkaç adım ötenizde binlerce yıllık bir tarihin yatıyor olması insana farklı bir bakış açısı kazandırıyor.
Günümüzde, Smyrna Agorası'nı ziyaret edenler, geçmişin izlerini sürerek tarihin derinliklerine doğru bir yolculuk yapabilirler. Agora'nın kalıntıları arasında dolaşırken, o dönemin insanlarının nasıl yaşadığını, ne düşündüğünü ve nelerle uğraştığını hayal etmek mümkün.
