Kovid-19’un hayatımıza girdiği ilk günlerde, kısa süre de olsa 5G adında bir teknoloji tartışıldı. Özellikle Çin’de, büyük tartışmaların yaşandığından bahsedildi bu konuda… Ve diğer ülkelerde de tartışıldığını ve hatta birçoğunda istenmediğini falan okuduk haber bültenlerinde… Hatırlayınız; baz istasyonlarını parçalıyorlardı bazı görüntülerde…

5G olarak adlandırılan teknolojik olguya birkaç paragraf sonra döneceğim.

Futbolla devam edelim;

Karşılaştığınızı sanıyorum; özellikle profesyonel futbol takımlarının antrenmanlarında, futbolcuların üzerlerinde görüyoruz. Askılı, genellikle siyah renkte, göğüs bölgesini kaplayan, bir çeşit kısa ve dar atlete benzer bir giysi… Elbet ki son yıllarda bu giysi revaçta… Neden mi? Çünkü bahsini ettiğim bu giysi, teknolojik bir kıyafet aslında…

Giyilebilir teknolojiler diye bir hadise son yıllarda oldukça değişik sektörlerde ve farklı enstrümanlar şeklinde göze çarpıyor. Koşucuların sürekli nabız ve tansiyonlarını ölçen kol saatlerinden tutun da, kamera olarak çalışan gözlüklere kadar… Az önce örneklemeye çalıştığım antrenman giysisi de bu konuya en iyi örneklerden…

Gelişen teknoloji ile birlikte, iyice küçülen elektronik olgu, kibrit kutusu büyüklükte bir aygıt haline gelip, sporcunun antrenman ya da müsabaka boyunca, tüm işlevlerini GPS (Global Positioning System; Küresel Konumlama Sistemi) teknolojisini kullanarak bir bilgisayara gönderiyor. Bilgisayar içerisinde özel hazırlanmış istatistik yazılımı, kendisine iletilen bu bilgileri ilgili sporcunun hanesine işliyor ve farklı varyasyonlarda istatistiki bilgiler üretiyor. Takımın antrenörü veya bu konudaki ilgilisi bu verileri okuyarak, sporcu hakkında daha fazla gerçekçi ve neredeyse kesin bilgilere sahip oluyor ki, bu da takımın performansına olumlu olarak katkıda bulunuyor.

Bir nevi takip cihazı aslında… Sadece verimini değil, sağlık ile ilgili olan durumunu da rapor ediyor sporcunun… Takip dedim ya, antrenmanlarda ya da saha içerisinde, müsabaka anında sporcunun sıcaklık haritası çıkarılabiliyor. Aynı şekilde sporcunun koşu mesafesi gibi diğer bilgileri de, antrenörün elindeki küçücük bir ekrana yansıyabiliyor.

Fifa (Dünya Futbol Federasyonları Birliği) bu konuda adaleti sağlayabilmek için, “Elektronik Performans ve Takip Sistemi” (EPTS) adında ve elbette ki bazı kriterler eşiğinde kullanımına izin vermiş. Bizim federasyonumuzun da internet sayfasından “Futbol Oyun Kuralları 2020–2021” araması yaparak ilgili talimata ulaşabilirsiniz.

Bu kadar teknik bilgi yeter!

Yazılarımda sürekli film örnekleri vermeye ve sizlerin de bu filmleri izlemenize sebep olmaya çalışıyorum. Bugünün film mönüsünde, Amerikalı yakışıklı aktör Brad Pitt’in başrolünü oynadığı, “Moneyball” adında bir film var. Film, bir beyzbol takımının koçunun, farklı bir istatistik tekniği uygulamasını ve sıradan bir kadrosu olmasına rağmen ardı ardına, yirmi müsabaka kazanmasını ve takımın efsaneye dönüşmesini konu ediyor. İlk yirmi dakikası sıksa da, mutlaka izlenmesi gereken filmlerden…

5G’mi? Unutmadım! Kovid–19'un ilk defa yayılmaya başladığı günlerde ki, bugünden yaklaşık 7–8 ay öncesidir; bahsini ettiğim 5G teknolojisinin adı çokça anılmıştı. Ancak birçok ülkeden çıkan sesler, 5G ile ilgili tüm haberleri sonlandırdı. Duyuyor muyuz uzun zamandır 5G? Hayır!

Nedir bu 5G? Kısaca beşinci nesil iletişim hizmeti… Peki, ne var bu beşinci neslin içerisinde? Veri aktarım hızının, günümüz teknolojilerinden on kat daha hızlı olacağı söyleniyor. Bu da ses ve görüntü başta olmak üzere her türlü verinin, çok daha hızlı bir şekilde, bir yerden bir yere ulaşabilmesi demek. Yani, bir sporcunun hemen her türlü verisinin anında, mükemmel bir hız ile izlenebileceği gibi, benzer aygıtlar ile herkesin anlık verilerinin de takip edilebilmesi demek bu… Zaten, mahremiyetin bozulacağından veya gizliliğin kalmayacağından dem vurmuşlardı 5G karşıtçıları… Bu nedenle de karşı gösteriler, dünyanın farklı bölgelerinde baş göstermişti.

O günlerde “acaba biri bizi mi gözetleyecek” endişesi ile karşı çıkılan 5G’ye, şimdilerde HES (Hayat eve sığar) kodu ile aslında ve neredeyse “merhaba” demedik mi? Yanlış anlaşılmasın, HES kodu ile aslında insanlar takip ediliyor ve aynı sporcularda olduğu gibi; faydalı bir netice elde edebilmek için…

Dipnot; “Doğru kullanılan ve amaca hizmet eden teknoloji, işlenmiş elmas madeni gibidir”.