Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), ücretli çalışanların enflasyon ve vergi kesintileri nedeniyle yaşadığı gelir kayıplarını analiz ettiği "Ücret Kayıpları İzleme Raporu"nun Eylül 2025 sayısını kamuoyu ile paylaştı. Raporda, 2025 yılının Ocak-Ağustos dönemini kapsayan sekiz aylık süreçte, yaklaşık 17 milyon sigortalı işçinin ücretlerinde yaşanan toplam kaybın en az 1 trilyon 155 milyar TL olduğu tahmin edildi. Bu kaybın, yüksek enflasyon ve vergi dilimlerindeki artışlardan kaynaklandığı belirtildi.
Kaybın iki ana nedeni: Enflasyon ve vergiler
DİSK-AR tarafından hazırlanan rapora göre, sekiz aylık dönemde yaşanan 1,15 trilyon TL'lik toplam kaybın ana bileşenleri enflasyon ve vergiler oldu. Buna göre, kaybın 627,3 milyar TL'si doğrudan fiyat artışlarından kaynaklanan alım gücü erimesiyle (enflasyon) oluştu. Kalan 528 milyar TL'lik kayıp ise gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri nedeniyle meydana geldi. Raporda, vergi tarife dilimlerinin enflasyon oranının altında artırılması nedeniyle çalışanların yıl içinde hızla üst vergi dilimlerine geçtiği ve bu durumun net ücretlerde düşüşe yol açtığı ifade edildi. Ağustos 2025 itibarıyla, ortalama bir işçinin brüt ücretinin yaklaşık yüzde 40'ının vergi, prim kesintileri ve enflasyon sebebiyle eridiği vurgulandı.
Asgari ücrette ve ortalama ücrette kayıplar
Raporda, 2025 yılında asgari ücrete Temmuz ayında ikinci bir zam yapılmamasının kayıpları büyüttüğüne dikkat çekildi. Yapılan hesaplamalara göre, net asgari ücret, sadece Ağustos ayındaki enflasyon nedeniyle 4.753 TL'lik bir alım gücü kaybı yaşadı. Bu durum, net asgari ücretin reel olarak 17.352 TL seviyesine gerilemesine neden oldu.
Ortalama ücretli bir çalışanın durumu da raporda analiz edildi. SGK verilerine dayanılarak yapılan hesaplamada, ortalama brüt ücrete sahip bir işçinin Ağustos ayındaki aylık kaybının (vergi ve enflasyon kaynaklı) 11.642 TL'ye ulaştığı belirtildi. Aynı çalışanın yılın ilk sekiz ayındaki toplam birikimli kaybının ise 69 bin 166 TL olduğu hesaplandı.
DİSK-AR, Eylül 2025 raporuyla birlikte metodolojisinde bir revizyona gittiğini de duyurdu. Yeni metodolojiye göre hesaplamalar, artık sadece Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamındaki sigortalı işçileri (4/a) kapsıyor ve kayıt dışı çalışanlar ile memur ve emekliler hesaplama dışında bırakılıyor. Hesaplamalarda, SGK'nın prime esas kazanç verileri ile TÜİK'in resmi enflasyon verilerinin esas alındığı, bu nedenle enflasyon kaynaklı kayıpların "en az" olarak değerlendirilmesi gerektiği not düşüldü.
Raporun sonuç bölümünde, "Ücretlerin sabit, fiyatların serbest olması nedeniyle emek gelirleri enflasyonun altında ezilmektedir. Hükümetin izlediği alım gücünü ve ücretleri bastırmayı amaçlayan ekonomi politikası enflasyonun faturasının emek gelirleri üzerine yüklenmesine yol açmaktadır" değerlendirmesine yer verildi ve "ücrette ve vergide adalet" talep edildi.
