Geçtiğimiz günlerde teknoloji dünyası gelen bir haber ile tam bir panik havası yaşadı. Rekabet Kurumu ile Google arasında uzun zamandır haksız rekabet dolayısıyla olan sürtüşme ilerledi. Ve Google 1 Ocak 2020 tarihinden sonra android kullanan telefonlarda bazı Google servislerinin çalışmayacağını açıkladı.

Sürtüşme nasıl başladı? Google Android işletim sistemini kullanan telefonlarda şu an neredeyse bir tekel. Bu sadece ülkemizde değil dünyada da böyle. Android işletim aslında açık kaynak kodlu bir yazılım. Ancak genellikle firmalar ürettikleri telefonlar da Google servislerini kullanabilmek için Google’ın geliştirdiği Android işletim sistemini kullanıyorlar. Ya da kullanmak zorunda kalıyorlar. Bu servisler arasında Google Play Store, Google Konum gibi bir akıllı telefonu akıllı yapan tüm servisler var. Elbette işletim sisteminde tekel olmak Yandex gibi telefonlara yazılım geliştiren diğer firmaları akıllı telefon piyasasında cüce bırakmak anlamına geliyor. Başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere, dünya, uzun zamandır Google’a yüksek cezalar keserek bu tekelleşmenin önünü almaya çalışıyor. Kimi karara itiraz etse de, Google genellikle bu ülkelerde yüksek cezaları kabul ederek gereken düzenlemeleri yazılımlarında yapmaya başladı. Ülkemizde de Yandex firmasının itirazını haklı bulan Rekabet Kurulu Google’a önce yazılımlarını düzenlemesi için süre verdi. Google belli düzenlemeleri yapsa da son noktada bu düzenlemelerin yetersiz olduğuna karar veren Rekabet Kurulu Google’a 92 milyon TL. ceza kesti. Ancak Google bu cezanın haksız olduğunu bu cezayı ödemeyeceğini net olarak Rekabet Kurulu’na bildirdi. Ve sürtüşmeye sebep olan servisleri sorun çözülünceye kadar da 1 Ocak 2020’den sonra Google’a ait Android versiyonu yüklü telefonlarda kapatacağını açıkladı. Bu tarihten önceki Google Android yüklü telefonlarda ise bir sıkıntı yaşanmayacağını bildirdi.

Peki sürtüşme devam ederse ne olur? Öncelikle tecrübe ve öngörüme göre bu sürtüşme bir şekilde tatlıya bağlanacaktır. Çünkü Google için Türkiye büyük bir pazar olmasa da yine de çok para kazandığı bir pazar. Google Arama ve Google Ads başta olmak üzere Youtube, Google Play Store gibi her servisinden Rekabet Kurulu’nun kestiği cezanın kat be katını birkaç ayda kazanıyor. Peki neden ve nasıl, Google AB ülkelerinde cezaları peşin peşin öderken ülkemizde “bu cezayı ödemem ben” diye kestirip atabiliyor? Nedeni basit. Tüm kozlar Google’ın elinde. Kişisel kullanımı bir yana bırakın Google servislerini birçok devlet kuruluşu da kullanıyor. Şu an Google bu servisleri ülkemiz için kapasa ülke teknolojisinin 80’lere hatta daha geriye, Cumhuriyet’in ilk yıllarına dönmesi bir haftayı bulmaz.

Ülkemizdeki teknoloji firmaları, sürekli milli yazılım yaptık, şunu yaptık bunu yaptık deseler de maalesef tüm yazılım ihtiyaçlarını yurtdışından devşirme işler ile görüyorlar. İliğimize işleyen “bedavacılık” yazılım sektöründe tavan yapmış durumda. Tabi bu durumda elin Google’ı da sizi adamdan saymıyor. Dua edelim ki Google Rekabet Kurulundan 92 milyon TL istemesin. Ülke olarak en ufak yaptırım uygulayacak ve karşı koyacak halimiz yok. Benim de artık özgün işletim sistemi, özgün arama motoru, özgün konum servisleri vs., vs. yapalım öğütleri vermeye isteğim de mecalim de yok. Çünkü ne zaman böyle bir proje ortaya atılsa bir süre sonra altından sadece devleti ve halkı soyan, gösteriş için yapılmış sahte işler çıkıyor. Etraf, milli arama motoru yapıyoruz denilerek Google altyapısı kullanan, milli antivirüs yazılımı yazdık deyip taramayı Symantec (Norton) yazılımına yaptıran cin fikirliler ile kaynıyor. Bir de üzerine devletin gerçek işler ile yalan dolan işleri ayırmaya yetecek kabiliyeti yokken, aman diyeyim milli yazılım diye bir şey yapmayalım. Durum böyle iken hiç merak etmeyin Google’a afra tafra yaparız ama birkaç aya Rekabet Kurulu onların istedikleri noktaya gelir. Google yönetimi insaflıysa, Rekabet Kurulu’nun da süngüsü düşmüş gözükmesin diye 3-5’te göstermelik ceza dahi öder. Ve konu kapanır. Sonrasında gururumuz incindi gaza mı geldik, bir daha başımıza bu gelmesin diye milli yazılım, milli işletim sistemi, milli arama motoru falan mı istedik? Aman diyeyim, çok isteyen olursa onlar için Google’a rica ederiz, Türkiye için bir doodle yapar. Google aramaya girince başında “Milli Google” yazar olur biter. O da elbette yüce Google kabul ederse. Çok yaşa kral Google.

Emre Gökhan Vuran
Yüksek Bilgisayar Mühendisi