Türkiye’de kültür sanat alanında da yozlaşmanın yaşandığı zamanlar içerisindeyiz.
Valiliklerin, belediyelerin aldığı kararlarla yasaklanan konserler, festivaller, sosyal medyada hedef gösterilen sanatçılar zinciri hala devam ediyor.
Siyasi iktidar kendi ‘kültür’ algısını kentlerde kendi ‘ideolojisine’ uygun olmadığı gerekçesiyle, ‘gençlere kötü örnek oluyor’ algısı üzerinden harekete geçiriyor, dayatıyor… Kültürel gettolaşma kol geziyor.
Belediyeler önceden anlaştıkları sanatçılarla tek bir göz kaş işaretiyle iptale gidiyor, sosyal medyadan sanatçılar iktidar yanlıları tarafından hedef gösteriliyor… Son örneği Yozgat’ta yaşandı. Sarıkaya Belediyesi’nde 6 Temmuz’da konser vereceği ilan edilen Cem Adrian, Ankara Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Melih Gökçek tarafından hedef gösterildi, ardından belediye konserin iptal edildiğini açıkladı. Gerekçe olarak ‘maddi anlaşmazlık’ öne sürüldü… Adrian, LGBTİ+ haklarını savunduğu için konser iptali oldu.
Bu olayın hemen ardından Kazdağı Ekoloji Festivali ‘yangın olur’ gerekçesiyle iptal edildi. Bu yasağın ardından da ‘milli değerler’ çıktı. Balıkesir Sivil Toplum Platformu bir açıklama yaparak ‘festivaller’ yasaklansın çağrısı yaptı: “Gayri ahlaki haram ilişkilere yönlendiren sınır tanımaz kutlama, gençliğin madde bağımlısı haline getirilip köreltilmesi Türkiye Yüzyılı’na zarar vermektedir.” Türkiye, madde bağımlılığı ile mücadelede dünyada bir çığır (!) açıyor, festival iptal ederek! Bu kara bulutların kültür sanat, alanından da uzaklaşması için umut etmeye devam ediyoruz…
***
Ayrıştırmalar kültür sanatta da gittikçe yaygınlaşırken İzmir’de olabilmek güzel… Bir Ankaralı olarak büyüklerimizden dinlerdik “İzmir’de fuara gitmiştik, gazinoda Zeki Müren’i dinlemiştik…” anılarını… İzmir Fuarı bir kültürdür, bütün Türkiye’yi sarıp sarmalayan, kucaklayan, ayrıştırmayan tek amacı eğlenceyi toplumun her kesimiyle paylaşmak olan, geçmişten geleceğe bir gelenektir…
92 yaşındaki İzmir Enternasyonal Fuarı’nın 2023 yılı teması ‘Gençlik’… İzmir’in 2026 Avrupa Gençlik Başkenti Finalisti olması sebebiyle belirlenen ‘gençlik’ teması fuara çok yakışacak… Çocuklar, gençler, kendini genç hissedenler 1-10 Eylül tarihleri arasında İzmir Fuarı kapılarını açıyor… Fuar denince akla ilk gelen tabii ki konserler oluyor… Ayrıca pek çok etkinlik tiyatro, sinema, çocuklar için atölyeler, tekstil bienali, iş günleri gibi pek çok etkinlik fuarda yer alacak… Haydi İzmir, Fuarı’na, kültürüne sahip çıkma zamanı…
***
Yazıma Yazar-Araştırmacı Tanıl Bora’nın Birikim Dergisi’nde yayımlanan ‘Kültürel Hegemonya’ başlıklı yazısından bir paragrafla son veriyorum: “Kültür lâfı duyduğum anda tabancamın emniyetini açarım. Bu söz, yüzeysel yorumuyla, Nazilerin ‘kültür düşmanlığının’ ikrarı sayılmıştır. O kadar basit değil. Sadece Nazizmin değil I. Dünya Savaşı sonrası Alman milliyetçi-muhafazakâr ideolojisinin, ‘kültür’ü bir millî hayat-memat meselesi sayan zihniyet dünyasının ifadesidir. ‘Yabancı’, ‘zararlı’ sayılan kültür, nahoş, uygunsuz, mahzurlu filan değil, düpedüz düşmandır. Bu sebepten, zapturapt altında tutulmalı, zor kullanmaktan sakınmadan vaziyet edilmelidir kültüre. İktidar mahfilleri, epey zamandır, kültür alanında bir kudret noksanından muzdaripler. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yazılı metinlerinde dahi, kültür alanında ‘arzu edilen seviyeye’ ulaşılmadığı yakınmasına rastlanıyor. Siyasî, iktisadî, toplumsal alanda kazanılan iktidarın kültür alanında makes bulmadığından yakınan, çok.”
