İzmir’deki billboardlarda ve sosyal medyada birkaç haftadır “Geleceği İzmir’de Kuruyoruz” sloganı karşımıza çıkıyor. Bu sloganla duyurulan UCLG Kültür Zirvesi, 9-11 Eylül’de İzmir’de düzenlendi.

Kısaltması “UCLG” olan Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Dünya Örgütü, 240 binin üzerinde şehrin üye olduğu, yerel ve bölgesel yönetimlerin dünyadaki en kapsamlı örgütü. Barcelona merkezli UCLG, 17 yıl önce kurulmuş. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) aktif bir üyesi olduğu kurum, 2015’ten beri iki yılda bir kültür zirvesi düzenliyor. Amaç, sürdürülebilir kalkınma üzerine küresel tartışmalarda kültürün yerini pekiştirmenin yanı sıra ağ kurma, iş birliğine dayalı öğrenme ve dünya çapında kentler ve yönetimler arasında iyi uygulamaların paylaşımını teşvik etmek. Daha önce sırasıyla Bilbao (İspanya), Jeju (Güney Kore) ve Buenos Aires'te (Arjantin) gerçekleştirilen UCLG Kültür Zirvesi'nin dördüncüsüne, İBB ev sahipliği yaptı.

Fiziksel ve çevrim içi olmak üzere karma bir formatta hayata geçirilen Zirve, 65 ülkeden ulusal ve yerel yöneticileri, akademisyenleri ve kültür üreticilerini bir araya getirdi. Zirvede, 346'sı çevrim içi olmak üzere 864 konuşmacı ve katılımcı yer alırken, üç gün boyunca pek çok başlık altında kültür politikaları tartışıldı.

Kültür politikası ve planlaması için bir çerçeve olan Roma Şartı’nın Sözcüsü, Roma Belediyesi Eski Başkan Vekili Luca Bergamo, Zirvenin ardından “Pandemi kültür politikalarında devrime ihtiyaç olduğunu açık biçimde ortaya koydu. İşler değişiyor, kültürün önemi gün geçtikçe daha çok anlaşılıyor” dedi. İnsan deneyimine duyulan gereksinimin küçük topluluklardan ziyade tüm toplum için gerekli olduğunun anlaşıldığını, Zirvedeki oturumlarda da bu düşüncenin oldukça baskın olduğunu söyledi. Nitekim sonuç deklarasyonunda bunun açık bir şekilde ortaya çıktığını ifade etti.

Bergamo’nun atıfta bulunduğu İzmir Deklarasyonu, İzmir ‘21 UCLG Kültür Zirvesi’nin çıktısı olarak ortaya konan kısa ve öz bir öneri metni. “Kültür İnsanlığın Geleceğini Kuruyor” başlıklı deklarasyon, yerel yönetimler ve kültürle ilgili tüm küresel aktörlere yeni hedefler için açık çağrı yapıyor. Deklarasyonda kültürel yaşama erişimi ve katılımı artırmak, farkındalık ve hoşgörüyü teşvik etmek, yeni ifadeler yaratmak üzere çalışmaların artırılması konuları öne çıkıyor.

Deklarasyonda kültürün, yaşlıları, azınlıkları, kadınları ve kız çocuklarını, yerli halkları, sağlık ve diğer temel kamu hizmetleri ile ekonomik kaynaklara erişimi kısıtlı bireyleri küresel ve ulusal düzeyde etkilemekte olan eşitsizlikleri azaltmada önemli bir rol oynadığı belirtiliyor. Kültür ve eğitim politikaları arasında daha sıkı bir bağ kurulması önerilirken, yaratıcılık ve kültürel çeşitliliğin, insan deneyiminin hayati unsurları, ilerleme ile yeniliğin kaynağı olduğu ifade ediliyor.

İzmir Deklarasyonu, tüm kentleri ve yerel yönetimleri, kültürü yerel kalkınmanın merkezine koymaya, UCLG Kültür Komitesi tarafından oluşturulan bildirileri ve uygulama önerilerini dikkate almaya davet ediyor.

UNESCO’yu, Mondiacult (Dünya Kültür Politikaları Konferansı) 2022’yi tasarlarken ulusal ve uluslararası çerçevede kültür politikalarının 21. yüzyılın tehditlerine uyarlanmasını gözetmeye çağırıyor. Mondiacult 2022’nin, kültür alanında çalışanlar ve sanatçılar için yeni ve elverişli koruma standartları belirlemesi gerektiğini vurguluyor.

Kültürel sektörler, kurumlar ve örgütlerin, insan hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği, eşitsizlikler ve iklim değişikliği konularını gündeme getirme konusunda daha cesur ve daha net taahhütlerle adımlar atmaları gerektiğinin altını çiziyor.

Tüm insanlığı ilgilendiren kültür politikalarının geleceğine dair kritik önerilerin, ilgili aktörlerin uzlaşısıyla İzmir’de belirlenmiş olması gurur verici olduğu gibi, katılımcılara sorumluluk da yüklüyor. İzmir Deklarasyonu’nda tavsiye edilen politikaların, ev sahibi İzmir’le birlikte tüm kentler ve yerel yönetimler tarafından benimsenerek, somut eylemlerle hayata geçirilmesini diliyoruz.

Açılışı İzmir’in kurtuluş gününde yapılan ve 90. İzmir Enternasyonal Fuarı’yla çakışan tarihlerde Kültürpark’ta gerçekleştirilen Zirve’nin haftasında, kentte adeta bir etkinlik patlaması da yaşandı. Zirve haftasında açılan sergilerden Kültürpark Atlas Pavyonu’ndaki “Artifex Ludens – Sanatla Oyun” 8 Kasım’a, Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’ndeki “Back to İzmir” 12 Kasım’a, Arkas Sanat Merkezi’ndeki “Doğa, Bahçeler, Düşler” ise 30 Ocak’a kadar ziyaret edilebilecek.