Kovid-19 konusunda şu sıralar en çok sorulan üç soru: Üçüncü veya dördüncü aşımızı olalım mı? Gençlerimizi ve çocuklarımızı aşılatalım mı? Hangi aşıyı uygulayalım?
Bu soruları yanıtlamaya çalışalım.
NEDEN GEREKLİ?
Üçüncü aşı kesinlikle gerekli. İki Sinovac aşılılar nasıl üçüncüye gerek duydularsa, antikor düzeyleri düşmüş iki BioNTech’lilerin, aşıya dirençli Delta varyantından korunmak için üçüncü doza gereksinimleri var.
Celal Bayar ve 9 Eylül üniversitelerinin tıp fakültelerinde yapılan araştırmalar, özellikle iki Sinovac sonrası bir BioNTech uygulananlarda antikor düzeylerinde ve enfeksiyondan korunmada belirgin bir artış olduğunu gösterdi. Çoğunluk üçüncü BioNTech’i tercih edecektir, ancak iki BioNTech sonrası bir Sinovac uygulamanın da özellikle yan etkiden çekinenler için çok iyi bir seçenek olduğu söylenebilir.
DÖRDÜNCÜ DOZ NEDEN GEREKSİZ?
Yurt dışına çıkabilmek için bir zorunluluk yoksa veya antikor düzeyi düşük değilse, dünyada örneği olmayan dördüncü aşıyı uygulamanın yanlış olduğunu düşünüyorum. Bu konuda kararsız olan kişilere antikor testi yaptırmalarını ve antikor düzeyleri yüksekse dördüncü aşı için beklemelerini öneririm. Yakın zamanda izlediğim Türk Toraks Derneği’nin internet ortamında düzenlediği, Prof. Dr. Arzu Yorgancıoğlu’nun yönetici, Prof. Dr. Murat Akova ve Prof. Dr. Abdullah Sayıner’in de konuşmacı olarak katıldığı uluslararası toplantıda Prof. Dr. Tobias Welte, yüksek düzeyde antikora sahip kişilerin yeniden aşılanmaları durumunda yan etki olasılığının arttığını söyledi.
ÇOCUKLARA AŞI UYGULAYALIM MI?
Prof. Welte, Almanya’da çocuklara aşı uygulama konusunda net bir düşüncenin oluşmadığını söylerken, Prof. Sayıner BioNTech aşısının gençlerdeki en önemli yan etkisinin çok nadiren gelişen ve genelde iyi seyreden kalp kası iltihabı (myokardit) olduğunu bildirdi.
Dünyada çocukları aşılama konusunda farklı yaklaşımlar var. 28 Haziran’da The Lancet’te yayınlanan araştırma ve alınan onayın ardından, Sinovac aşısı Çin’de 3-11 yaş aralığında okula devam için zorunlu olarak uygulanıyor. Aynı aşı Şili, Endonezya ve Kamboçya’da 6-12 yaş aralığında kullanılırken, Birleşik Arap Emirlikleri’nde Çin’in benzer yapıdaki aşısı Sinopharm 3-17 yaş aralığında uygulanılıyor.
FDA onayının ardından, ABD’de BioNTech’in 5-11 yaş aralığında isteklilere uygulanmasına başlandı (erişkin dozunun üçte biri). 9 Kasım’da NEJM dergisinde yayınlanan araştırma, aşının güvenli olduğunu gösteriyor.
***
Türkiye her iki aşıya sahip olduğu için şanslı. İncelediğim veriler ışığında, benim çocuklar ve gençler için önerim, eğer yurt dışına gitmek için BioNTech ile aşılanmaya zorunda değilseler, daha güvenli olan, myokardit/perikardit riski taşımayan Sinovac’ı tercih etmeleri yönünde. Yüksek antikor üretme potansiyelleri nedeniyle iyi korunacaklarını, enfeksiyonu geçirseler bile çok hafif atlatacaklarını, psikolojik olarak kendilerini daha güvende hissedeceklerini, yeniden sosyalleşebileceklerini ve enfeksiyonun yaratabileceği olumsuz tablolardan korunacaklarını düşünüyorum. Görüşlerimin bazıları çoğunluktan farklı olabilir; belki de yanılıyorumdur.
Henrik İbsen’in şu sözünü çok severim: “Azınlıklar bazen yanılır, çoğunluklar daima…”
