Yasadışı can ticareti

Geçtiğimiz hafta Gümrükler Muhafaza ekipleri İstanbul Havalimanı'nda bir goril yavrusu yakaladı. Nijerya çıkışlı Bangkok varışlı kafes tipi bir kutunun içinde bulunan ve evrakları olmadan Türkiye’den geçirilmeye çalışılan goril yavrusuna el konuldu.

O tarihten bu yana dikkat ediyorum genelde haberlerde bebek gorilin sevimliliği, ona ne güzel bakıldığı falan ön plana çıkarılıyor. Bir de anket yapıp isim seçtik. Adı Zeytin oldu.

Gümrükte yakalanmış olmasına, şu an ona iyi bakılmasına diyecek bir lafım yok. Ama işin gerçek yüzünü de görmezden gelmemeliyiz.

Zavallı hayvan doğal ortamından, annesinden, sürüsünden koparılıp kim bilir hangi amaçlarla birilerine yasadışı şekilde satılmış.

Peki, şimdilik özel bir ortamda bakılan yavru gorile ne olacak? Bakanlığın isteği yavrunun yaşamını ana vatanı olan Afrika'da devam ettirmesi. CITES (Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) ile görüşmeler sürüyor. Yavru goril nereye gidecek, hangi şartlarda yaşamını sürdürecek bilemiyoruz. Ama koparıldığı annesine bir daha kavuşabilmesi olası değil.

*

Afrika kıtasının en ikonik türlerinden biri olan goriller CITES Sözleşmesi’ne göre nesli tükenmek olan türler arasında yer alıyor. Dünya çapında 320 bin civarında goril kaldığı tahmin ediliyor. Yaşadıkları bölgelerdeki siyasi istikrarsızlık, avlanma, kaçakçılık ve habitat kaybı gorillerin neslini tükenme noktasına getiren etkenler.

Berggorilla.org’da yer alan bilgilere göre Afrika'nın büyük barınakları son dönemde özellikle kaçakçılıktan kurtarılan maymun türleriyle dolup taştı.

İnternet üzerinden gerçekleştirilen yasadışı ticarete en büyük talep egzotik hayvan meraklıları ve hayvanat bahçelerinden geliyor; bugün yavru bir gorilin fiyatı 250.000 ABD Dolarına ulaşabiliyor.

Son 20 yılda evcil hayvan olarak kullanılan egzotik hayvanlara yönelik talepte artış yaşanıyor. Büyük maymunlar, diğer primatlar, büyük kediler ve diğer egzotik hayvan türleri dikkat çekmek isteyenler tarafından sosyal medyada sergilenecek canlılar olarak görülüyor.

Evcil hayvan olarak kaçırılan egzotik hayvanlar adına açılan yüzlerce sosyal medya hesabı var ve ne acıdır ki bu hesapları milyonlarca insan takip ediyor!

*

Anlayacağınız dünya çapında kirli bir vahşi yaşam ticareti dönüyor. Birçok nadir tür insan eğlencesi ve kazancı uğruna ya esaret altına alınıyor ya da vücut parçaları için katlediliyor.

O yüzden konu, gümrükte el konulan egzotik hayvanlar olunca, o cana isim beğenmek yerine hikayenin aslına odaklanmak gerek!

**********************************************************************

KISA HABER

Gediz’de doğa kazandı

İzmir Gediz Deltası’nda yapılmak istenen Bölgesel Isıtma ve Termal Sağlık Amaçlı Jeotermal Kaynak Arama Projesi’ne karşı İzmir Barosu, Doğa Derneği ve EGEÇEP’in açmış oldukları dava geçtiğimiz günlerde sonuçlandı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı iptal edildi.

Doğa Derneği kararla ilgili şu açıklamayı paylaştı: “Söz konusu bölge Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (Bern) kapsamında kesin korunacak türler listesinde yer alan uzunbacak kuşunun yuvalama alanı. Mahmuzlu kızkuşu, gümüş yağmurcun, çayır incirkuşu ve yalıçapkını gibi birçok tür yine bu bölgede yaşamını sürdürüyor. Bu karar, Gediz Deltası’ndaki binlerce yıldır yaşayan türlerin korunması adına büyük bir zafer.”

*

DÜNYADAN BİHABER

İşte 2024’ün rekortmen can dostları

2024’ün rekortmen hayvanları inanılmaz yetenekleriyle şaşırttı. Geride bıraktığımız yıl Guinness Rekorlar Kitabı’na giren bazı hayvanlar şöyle sıralandı:

• Sweetie adlı minyatür at 181,02 cm uzunluğuyla dünyanın en uzun kuyruğuna sahip. Sweetie’nin kuyruğu kendi boyunun neredeyse iki katı.

• American Shorthair cinsi kedi Bao Zi, muhteşem kaykay becerileriyle tarih yazdı. Kaykayda en hızlı 10 metre rekorunu sadece 12.85 saniyede ona ait.

• 1,94 m boyundaki Romeo adlı öküz dünyanın yaşayan en uzun öküzü olarak adını Rekorlar Kitabı’na yazdırdı.

• Civciv Creole, çeviklik parkurunu 1 dakika 2 saniyede tamamlayarak en hızlı tavuk unvanını elinde tutuyor. Creole ayrıca davul çalabiliyor ve geriye takla atıyor.

• Leonard isimli Border Collie cinsi köpek, sadece 1 dakika içinde 22 topu çembere smaçladı ve bir köpek tarafından 1 dakikada en fazla basketbol smaçına imza attı.

• 4 yaşındaki Afrika gri papağanı Apollo aralarında 'böcek', 'kitap' ve 'çorap'ın da bulunduğu 12 nesneyi tespit ederek, bir papağanın 3 dakikada tanımladığı çoğu eşyanın rekorunu kırdı. 

****************************************************************************

BİZİM GEZEGEN

Dört tatlı su hayvanından biri yok olabilir

Dünya yüzeyinin yüzde birden az kısmını kaplayan nehirler, göller, sulak alanlar ve diğer tatlı su kütleleri omurgalıların üçte biri ve balıkların yarısı da dahil olmak üzere gezegenin bilinen türlerinin yüzde 10'undan fazlasına ev sahipliği yapıyor. Nature Dergisi’nde yayınlanan yeni bir çalışmaya göre çevre kirliliği, ormansızlaşma, tarım faaliyetleri, madencilik ve barajlar nedeniyle tüm tatlı su hayvanlarının dörtte biri tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor.

Araştırmada şu bilgiler paylaşıldı: 1500 yılından bu yana 89 tatlı su türünün neslinin tükendi; 178 türün de neslinin tükendiğinden şüpheleniliyor. 1970 ile 2015 yılları arasında sulak alanların yüzde 35'i kayboldu. Uzunluğu 620 milden fazla olan nehirlerin yaklaşık üçte biri artık serbestçe akmıyor.

Çalışmanın ortak yazarı ve Uluslararası Doğayı Koruma Birliği zoologu Catherine Sayer, "Çoğu türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakan tek bir tehdit yok; birlikte hareket eden birçok tehdit var" dedi.

Yazarlar yakın zamana kadar, küresel çevre yönetiminde tatlı su alanına kara ve deniz alanlarıyla aynı öncelik verilmediğini vurgulayarak daha fazla tür kaybını önlemek için tehditlere karşı hızla harekete geçilmesi gerektiğini yazdı.

********************************************************************************

KULAĞIMIZA KÜPE OLSUN

“Bir küçük kedi boş bir eve gelmeyi yuvaya gelmeye dönüştürür.”

- Pam Brown / Yazar