“Kurban Bayramı’nda kesilen kurbanlar COVID-19 enfeksiyonu bulaşması riskini arttırır mı?” konusu tartışılıyor, ama asıl risk, halk arasında kist hidatik denen, bilimsel adı kistik ekinokokkoz olan başka bir enfeksiyon. Çocuklarımıza ve bizlere bulaşabilen ve ölümcül olabilen bu enfeksiyonun yayılmasını önlemek için Kurban Bayramı’nda dikkat edilmesi gerekli iki konu var:
1-Köpeklere kesinlikle çiğ sakatat (ciğer, kalp gibi), et ve kemik vermemek
2-Özellikle veteriner hekim kontrolünde yapılmayan hayvan kesimlerinde, kullanılmayan veya hastalıklı iç organları yakmak veya köpeklerin ulaşamayacağı biçimde derine gömmek.
Kistik Ekinokokkoz Nedir, Nasıl Bulaşır, Nasıl Tedavi Edilir?
Türkiye’de yaklaşık her 160 kişiden birinde görülen, yani şu an için COVID-19’dan daha yaygın olan bu enfeksiyon, can dostumuz köpeklerin dışkılarıyla atılan gözle görülemeyecek kadar küçük yumurtaları ağız yoluyla almamız sonucu bulaşır. Enfekte köpeklerin dışkısının bulaştığı marul, çilek, böğürtlen, dut gibi sebze ve meyveleri iyi yıkamadan yediğimizde, yumurta içeren suları içtiğimizde, topraktan veya köpeğin kıllarından ellerimize bulaşan yumurtaları ağız yoluyla aldığımızda, yumurtanın içindeki larva açılır ve kan yoluyla çeşitli organlara giderek, büyüklüğü 10 santimetre çapını aşabilen içi sıvı dolu kistler oluşturur. En sık karaciğerde (%70), sonra akciğerde (%25), az sıklıkla beyin, dalak, böbrek, kalp, kas, kemik gibi diğer organlarda yerleşir, yıllarca belirti vermeyebilir. Tanıda karaciğer için ultrasonografi, akciğerler için akciğer grafisi ve genelde serolojik testler yararlıdır. Tedavide PAIR denen ultrason eşliğinde iğne ile yapılan aspirasyon ve dezenfektan olarak tuzlu su enjeksiyonu uygulanabiliyorsa tercih edilir, uygulanamıyorsa cerrahi ve ilaç tedavileri kullanılabilir.
Kulağı Küpeli Başıboş Köpekler Enfeksiyonu Bulaştırabilir
Sokaklarda rastladığımız ve kulağı küpeli olduğundan bizlere bir enfeksiyon bulaştırma riski olmadığını düşündüğümüz, sevdiğimiz ve beslediğimiz başıboş köpekler ne yazık ki bizlere kistik ekinokokkoz enfeksiyonunu bulaştırabilirler; dikkat…
Enfeksiyonu Önleme ve Hukuki Düzenlemeler
Kistik ekinokokkoz enfeksiyonu ile mücadelede, alınacak kişisel önlemlerin yanında, hukuki değişiklikler de gerekli. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı’nın koordinasyonunda Türkiye Zoonotik Hastalıklar Milli Komitesi’nin kurulmuş olması önemli bir adım. Şu an geçerli Hayvanları Koruma Kanunu ise ne insanların ne de hayvanların sağlıklı yaşam haklarını yeterince koruyamıyor.
Köpekleri diğer hayvanlardan ayrı tutan, tek bir köpeğin bile ölmesini önleyen, bakımevi koşullarını standardize ederek düzelten bir hukuki düzenleme gerekiyor. Kısırlaştırılmış uysal sahipsiz köpekler alındıkları ortama bırakılmadan önce sırt derilerinin altına mikroçip yerleştirilmeli ve yerel hayvan görevlisi yardımıyla, iki ayda bir, yerlerinde antiparaziter ilaç içeren mama verilerek enfeksiyonu yaymaları engellenmeli.
Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Parazitoloji Çalışma Grubu olarak önceden hazırladığımız kanun değişiklik tasarısını, diğer bilimsel derneklerin ve hayvansever dostlarımızın katkılarıyla güncelleyerek ilgili bakanlıklara ve Milli Zoonoz Komitesi’ne sunmayı planlıyoruz.
Kurban Bayramı’nda COVID-19 Önlemleri
Kesilen kurban etinden virüs bulaşma riski, kasaptan alınan etten farklı değil. COVID-19 açısından asıl dikkat edilmesi gereken, enfeksiyonu belirtisiz veya az belirtili olarak taşıyabilen çocuk ve gençlerin, bayram sırasında yaşlılarla yakın temasını önlemek olmalı.
