“Yürüyorum, yürüyorum ve özgürlüğü arıyorum

Umudum var bir yol bulacağıma yürümeye devam ediyorum

Umudum var, bir yol bulacağıma, yürümeye devam ediyorum…”

“Caminando-Yürüyorum” şarkısında böyle özgürlüğü arıyordu Victor Jara.

Hep özgürlüğün peşinden gitti, şarkılarıyla, gitarıyla.

Yürekli, yılmaz bir devrimci ozandı Victor Jara.

Kimdi Victor Jara?

Yoksul bir ailenin çocuğuydu. Annesinin düğünlerde etkinliklerde şarkı söylemesi onun müziğe yöneltmişti. Çok iyi gitar çalardı. “Gitarım ne zenginlerin malı, ne de yardakçılarının” demiş, umutla ezgilerini söylemiştir.

xxxx

Şarkıları dilden dile dolaşmıştır Jara’nın. Güney Amerika'da "Nueva canción" (yeni şarkı) akımının en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Bu akım Güney Amerika'da birçok sanatçı ve aydının katıldığı, devrimci bir harekettir.

Víctor Jara'nın politik fikirleri, parçalarında önemli bir yer tutar. Birçok protest şarkıcı gibi komünist ve partisinde sanatçı bölümünün yöneticisidir. Víctor Jara, diğer şarkıcılarla birlikte Salvador Allende ve sol partilerini birleştiği bir hareket olan “Unidad Popular” yararına birçok konser vermiştir.

Her konserinde şu ifadeyi kullanmıştır; “Daha iyi bir dünyayı kendi gözleriyle görebilmeleri için umutla mücadele etmeliyim.”

xxxx

General Pinochet’in 1 Eylül 1973’te Sosyalist Lider Allande’ye karşı gerçekleştirdiği Askeri darbe haberini radyodan alan Victor, sokağa çıkar. Faşist darbeciler hemen onu gözaltına alır. Kendisi gibi binlerce insanla birlikte götürüldükleri Şili Ulusal Stadyumunda türlü işkencelere maruz kalır.

Burada da Jara yoldaşlarına moral vermeye çalışır, şarkılar söyler.

Yaşamdan koparılmadan hemen önce büyük bir inançla söylediği “Venceremos” yani “Kazanacağız!” marşına binlerce insan eşlik eder; “ yırtıyor fırtına sessizliği, ufuktan bir güneş doğuyor, gecekondulardan geliyor halk, tüm şili türküler söylüyor, venseremos, venseremos!, kıralım zincirlerimizi, venseremos, venseremos!, zulme ve yoksulluğa paydos, şili'de halk bugün savaşıyor, cesaret ve halkın gücüyle, kahrolsun halkın katili cunta, yaşasın "unitad popular", venseremos, venseremos!
kıralım zincirlerimizi, venseremos, venseremos, zulme ve yoksulluğa paydos, geçmişe ağlamak fayda vermez, gelecek, mutlak sosyalizmin, yarını bugünden kuracaksın, o senin tarihin olacak, venseremos, venseremos!”

Darbecilere meydan okuyan, umut ve direnç aşılayan şarkılarından rahatsız olanlar gitar çalmasını engellemek için önce tek tek parmaklarını kırarlar, susturamadıklarında da onu makineli tüfekle tarayarak katlederler.

xxxx

"Gitarıyla Şili başta olmak üzere dünya işçilerine, faşizme direnenlere güç vermeye devam eden Victor Jara’nın yaşamı, Dayanışma TV tarafından belgesel haline getirilmiştir. Victor’un yaşamına, mücadelesine, şarkılarına dair ipuçları sunan belgesel, “Umudun Gitarı: Victor Jara” adını taşır.

Eşi Joan, 1994'te onuruna "Fundación Víctor Jara"yı kurar.

Eylül 2003'te de öldürülmesinin 30. Yılında Şili Ulusal Stadyumu'nun ismi “Estadio Víctor Jara” olarak değiştirilmiştir.

Şili'deki Pravda muhabiri Vladimir Çernisev, Jara'nın son anlarını şöyle anlatır:
"Víctor Jara dudaklarında şarkıyla öldü. Onu yanından hiç ayırmadığı yoldaşı, gitarıyla birlikte stadyuma getirdiler. Ve şarkı söylemeye başladı. Öbür tutuklular, gardiyanların ateş açma tehdidine rağmen melodiye eşlik etmeye başladılar. Sonra bir subayın emri ile askerler Víctor'un ellerini kırdılar. Artık gitar çalmıyordu, ama zayıf bir sesle şarkı söylemeyi sürdürdü. Bir dipçikle kafasını parçaladılar ve diğer tutuklulara ibret olsun diye ellerini kesip tribünlerin önüne astılar."(Bianet -30 Ağustos 2023)

9 Aralık 2004'te ölümünden 31 yıl sonra yargıç Juan Carlos Urrutia emekli subay Mario Manríquez Bravo hakkında dava açar. Bravo, Jara öldürüldüğü sırada Estadio Nacional'de en üst rütbedeki subay olup stadyumun denetimi onun sorumluluğunda olduğundan ölümlerden de o sorumlu tutulur.

2012'de tutuklanan 8 eski asker ve emri veren askeri savcı hapse mahkum oldu. En son, Eylül 2014'te 3 eski subay daha mahkum edilir.

Şimdi Şili sokaklarında,, meydanlarında büyük orkestralar eşliğinde hayatı ve müziği Şili’nin aynası olmuş Victor Jara’nın şarkıları söyleniyor.