COVID-19 enfeksiyonu nedeniyle yaşamını yitiren sağlık şehitlerimizi sevgi ve saygı ile anıyorum, öncelikle. Onları yaşatamadık, ama adları hep yaşayacak…
Dünya üzerindeki en gelişmiş organizma olan insanın, canlı olup olmadığı bile tartışmalı bir virüs karşısında aciz kalması ironik bir durum. Bu basit organizmayı yeterince tanımadığımızı düşünüyorum.
Koronavirüsün güçlü yanı hangisi?
Yaşayan tüm organizmaların varlıklarını sürdürmelerini sağlayan bazı özellikleri var. Örneğin kuduz virüsü, bulaştığı köpek, kurt, tilki gibi hayvanların beyinlerini etkileyerek, saldırganlaşmalarına yol açar. Bu hayvanların ısırdıkları canlılara salya ile geçen virüs, saldırganlık sayesinde varlığını sürdürür. İlginç biçimde, sadece bazı yarasalar, hastalanmadan bu virüsü taşıyabilir.
Peki bu Koronavirüs hangi özelliği sayesinde kısa zamanda tüm dünyaya yayıldı? Dünya Sağlık Örgütü ve CDC gibi kuruluşların da öne sürdüğü klasik bilgiler, Koronavirüslerin ağır olmaları nedeniyle 1,5-2 metreden uzağa gidemediği, havada fazla asılı kalamadığı ve dış ortamda sayılarının hızla azaldığı yönünde. Bu durumda enfeksiyonun nasıl hızla yayıldığı sorusunu “çoğalma kapasitesinde ve yapışkanlık özelliğinde artış sayesinde” diye yanıtlayanlar var. Bazı araştırmacılar ise, virüsün yüksek sesle konuşurken yayılan mikroparçacıklarla da bulaşabileceğini ve bu mikroparçacıkların havada bilinenden daha uzun süre asılı kalabildiğini iddia ediyor. MIT’den Lydia Bourouiba 26 Mart tarihli JAMA dergisindeki videolu makalesinde, öksürük ve hapşırık sırasında Koronavirüsün 8 metre uzağa gidebildiğini ve havada saatlerce kalabildiğini bildirdi. Bu deneyler tekrarlanmalı ve kimlerin haklı olduğu belirlenmeli. “Bunların ne önemi var?” diyebilirsiniz; rakibimizi tanımazsak, ona karşı etkili strateji belirleyemeyiz.
Çok mu hızlanmıştık?
Bu salgın eski bir öyküyü anımsattı. Bir grup turist, Afrika’ya gelir ve yerli bir rehber tutarak, ormanın derinliklerinde yola çıkarlar. Rehber sık aralıklarla durmakta ve kafileye mola verdirmektedir. Turistlerden biri “Neden bu kadar sık mola veriyoruz?” diye sorar. Yerli rehber yanıtlar: “Çok hızlı ilerliyoruz, ruhumuz geride kalıyor, yetişmesini bekliyoruz.”
“Teknoloji çağında hızla ilerlerken, bizi insan yapan yönlerimizden bazılarını geride mi bıraktık acaba?” diye sordum kendime. Şu ana kadar COVID-19 nedeniyle dünyada yaklaşık 60 bin insan öldü ve hepimiz durduk, bekliyoruz. Çok azımız, sadece Sahra altı Afrika’da, Plasmodium falciparum sıtması nedeniyle her yıl, büyük bölümü 5 yaşın altında çocuk, 350 bin insanın öldüğünü biliyor. Bu sayı 20 yıl önce neredeyse üç katıydı ve düşmesinde, maliyeti sadece üç beş lira olan sinek ilacı emdirilmiş cibinlik kullanımı çok etkili oldu. Hazır durmuş, ruhumuzun yetişmesini beklerken, Afrika’da ölen çocukları da düşünmeye zamanımız olabilir.
Bağışlarınız
Ege Üniversitesi Yardım Derneği ile hastane sağlık çalışanlarını korumaya yönelik yürüttüğümüz kampanyada bağışlarınız 41.000 lirayı aştı. İkinci etapta yaklaşık 500 kadar yıkanabilir su geçirmez koruyucu önlük sağlamaya karar verdik.
Geçtiğimiz hafta Ege Üniversitesi Hastanesine 1000 FFP2 maske ve 490 koruyucu önlük bağışı yapan yurt dışındaki ‘Gofundme’ kampanyasını destekleyenlere ve Sayın Aslı Toksabay Esen’e; 500 adet su geçirmez yıkanabilir koruyucu önlük bağışı yapan Kimflor Kimya AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Sevgili Veysi Demirel ağabeyime çok teşekkürler.
Celal Bayar Üniversitesi Hastanesine ventilatör bağışı yapan Vakıf’a; 5 çamaşır, 3 kurutma makinesi ve 2 derin dondurucu bağışlayan BOSCH’a ve Bölge Müdürü Sayın Çağatay Aykut’a; ağır hastalarda hayat kurtarıcı olan ve sağlık personelini enfekte olmaktan koruyan 280 kapalı aspirasyon sistemi bağışlayan TOYO Matbaa’ya, CEO Sayın Yakup Benli'ye ve sistemleri salgın öncesi fiyattan satan Komesis Medikal ile Sayın Anıl Tor'a da çok teşekkürler.
Eğer Ayvalıklı iseniz, Ayvalık Belediyesi’nin Kaymakamlık izni ile başlattığı Koronavirüsün etkilediği ihtiyaç sahibi ailelere ve hastane çalışanlarına destek kampanyasına, Ayvalık Belediye Başkanlığı’na ait Halk Bankası TR72 0001 2009 2420 0007 0000 31 IBAN nolu hesabına para yatırabilirsiniz.
Şerden Hayır Çıkar mı?
Yaşadığımız salgın, yol açacağı birçok olumsuzluğun yanında, bazı olumlu sonuçlar da doğurabilir; şerden hayır çıkabilir…
Enfeksiyona yakalanmanıza ve çok daha ağır geçirmenize yol açabilecek sigarayı bırakıp, daha uzun ve sağlıklı yaşayabilir, bütçenize önemli bir katkı sağlayabilirsiniz; mazeretlerinizin çoğu ortadan kalkmışken.
Bakarsınız bilimin, demokrasinin, şeffaflığın ve laikliğin değeri iyice anlaşılınca, dünya üzerindeki baskıcı, kötü niyetli, halkını değil, kendi çıkarlarını düşünen yöneticilerin maskeleri düşer ve demokratik yollarla giderler; Trump, örneğin…
Emperyalizm Çöker mi?
En büyük değişikliğin emperyalizm üzerinde olmasını ve neredeyse tüm öngörülerinde haklı çıkan Atatürk’ün şu söylediklerinin de yakın zamanda gerçekleşmesini umuyorum:
“Sömürgecilik ve emperyalizm yeryüzünden yok olacak; yerlerini uluslararasında hiçbir renk, din ve ırk farkı gözetmeyen yeni bir uyum ve işbirliği çağı egemen olacaktır.”
