7. İzmir Uluslararası Mizah Festivali dün İzmir Sanat’ta “İzmir’in Karikatür Serüveni” başlığı altında düzenlenen bir panel ve bir Fransız-İtalyan ortak yapımının gösterimi ile sona erdi. Geçen yılın ‘Aziz Nesin Mizah Ödülü’ sahibi Eray Özbek ile karikatürcü dostlar Mustafa Yıldız ve Mehmet Aslan’ın konuşmacı, Ömer Çam’ın moderatör olarak katıldığı panelde İzmir’de karikatürcü olmanın sorunları tartışıldı. Bu yıl karikatürün ön planda olduğu festivalden geriye iki kitap ve iki sergi kaldı.
Sergilerden biri, Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde 24 Aralık’a dek devam edecek olan “Çizgilerle İnsan Hakları” sergisi. Sergide, bu yıl ‘Aziz Nesin Mizah Ödülü’ alan iki usta, Arnavut asıllı İtalyan karikatürcü Agim Sulaj ile İzmir’de yaşayan karikatürcü Niyazi Yoltaş’ın, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin açık çağrısına yanıt vererek sergiye katılan İzmirli karikatürcülerin ve İzmirli duayen karikatürcü Eflatun Nuri’nin yapıtları yer alıyor. Diğer sergi ise Dr. Efdal Sevinçli’nin hazırladığı “İzmirli Karikatürler 1875-1928”. İzmir basın tarihine ilişkin araştırmaları ile kentimizin kültürel birikimine değerli katkıları olan Sevinçli’nin sergisi ay sonuna dek İzmir Sanat’ta açık kalacak.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Raşit Çavaş’ın Genel Yayın Yönetmenliği’nde ilk ürünlerini vermeye başladı. Bu kapsamda, Mizah Festivali işbirliği ile hazırlanan kitaplardan biri, Ömer Türkeş, Yasin Kayış, Turgut Çeviker ve Oğuz Makal’ın yazılarından oluşan “Cumhuriyet’in Mizahı -1”, diğeri ise “İzmirli Karikatürler 1875-1928” sergi kataloğu. Efdal Sevinçli, kataloğun giriş yazısında, İzmir’de 1875’ten 1928’e değin, konusu sanat, edebiyat, kültür, gülmece olan 50 kadar dergi yayımlandığını, kimi gülmece dergilerinde karikatüre de yer verdiklerini, bu sergiyle İzmir kültür tarihinin 150 yılı bulan karanlıkta kalmış tarihinin biraz olsun aydınlatılacağına inandığını belirtiyor.
Serginin en ilginç tarafı, özgürlükle baskıların iç içe geçtiği bir dönemde, 1870 yılında Teodor Kasap tarafından yayımlanan ilk siyasal gülmece dergimiz Diyojen’deki yazı ve karikatürlerin cesaret dozunun bugünün mizah yayınlarından daha ileri olduğunu göstermesi. Efdal Sevinçli, geçen yıl da bir başka sergi ve katalogla İzmir’in ilk gülmece dergisi olan, Tanzimat döneminde 35 sayı yayımlanabilen (1875-76) ‘Kara Sinan’ı tanıtmıştı. 1877 yılında kabul edilen ‘Matbuat Nizamnamesi’ ile mizah dergilerinin yasaklandığını anımsatan Sevinçli, II. Meşrutiyet’in özgürlük rüzgarlarının etkisinin görüldüğü 1908-1928 döneminde yayımlanan on dergide yayınlanan karikatürlerden örnekler veriyor. Karikatür sanatımızın arkeoloğu Dr. Efdal Sevinçli’nin çalışması, nice araştırmacıya kaynaklık edebilecek nitelikte.
